ΕΙΜΑΙ ΔΩΡΗΤΗΣ, ΕΧΩ ΧΑΣΕΙ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ;

Με αφορμή μια συζήτηση περί νόμιμου και ηθικού αγοράς και πώλησης οργάνων του σώματος, ανέτρεξα σε  ένα κείμενο που έγραψα στην εφημερίδα της Κοινότητας Νεφροπαθών και Μεταμοσχευμένων λίγο καιρό μετά την ψήφιση του νόμου περί Μεταμοσχεύσεων το 2011. 

Σύμφωνα με μια διάταξη του νόμου, όλοι οι ενήλικοι έλληνες πολίτες θεωρούνται εν δυνάμει δωρητές οργάνων εφόσον δεν έχουν δηλώσει το αντίθετο κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Ο ΕΟΜ έχει εκφράσει την αντίθεσή του στο νόμο για λόγους διαφορετικής τάξης. Θεωρεί ότι η δωρεά οργάνων μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά, ενώ κάνει λόγο για «ορατό κίνδυνο εμπορευματοποίησης» από τη διεύρυνση του κύκλου των  δοτών, προκειμένου για ζώσες μεταμοσχεύσεις. Έτσι, δεν θα προχωρά στην καταγραφή μοσχευμάτων από νεκρούς δότες, αν δεν υπάρχει η έγγραφη συναίνεση των συγγενών.

Η Εκκλησία από την άλλη μεριά είναι χωρισμένη στην Επίσημη Εκκλησία της Ελλάδος και στους Ορθόδοξους Παλαιοημερολογίτες, οι οποίοι αυτοαποκαλούνται «Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί». Κάποιοι παλαιοημερολογίτες επισημαίνουν ότι οι μεταμοσχεύσεις οργάνων και ιστών από άνθρωπο  σε άνθρωπο δεν  είναι όλες ηθικά επιλήψιμες. Για παράδειγμα, όταν ένας δότης δώσει ένα από τα διπλά ζωτικά όργανα ή κάποιον ιστό σε συμβατό λήπτη και μετά τη μεταμόσχευση έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν και οι δυο, δεν υπάρχει πρόβλημα. Το ηθικό πρόβλημα παρουσιάζεται κατ΄ αυτούς στις μεταμοσχεύσεις από πτωματικούς δότες.

Κάποιες άλλες ομάδες παλαιοημερολογιτών θεωρούν ότι υπάρχει ηθικό πρόβλημα στις περιπτώσεις ζωντανών δοτών.

Πιστεύουν ότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει σε ένα συγκεκριμένο νευρολογικό κριτήριο για να οριστεί ο βέβαιος θάνατος. Αλλά χρησιμοποιούνται διαφορετικά σετ νευρολογικών κριτηρίων χωρίς να υπάρχει παγκόσμια ομοφωνία. Έτσι πιστεύουν ότι είναι ηθικά ανεπίτρεπτο να επέλθει ακρωτηριασμός που θα προκαλέσει αναπηρία ή θάνατο, για να καθυστερήσει ο θάνατος άλλων. Επίσης θεωρούν ότι αν κάποιος είναι εν ζωή και γίνει δωρητής οργάνων, κάνει πολύ μεγάλη αμαρτία γιατί ο δότης στην πραγματικότητα δίνει τη συγκατάθεσή του για την ευθανασία του ή ακόμα την αυτοκτονία του (!) με τον πιο επίσημο τρόπο.

Η Επίσημη  Εκκλησία της Ελλάδος από την άλλη, ήταν πάντα πιο ελαστική στην πολιτική δωρεάς οργάνων, ιδιαίτερα επί μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου.

Οι θέσεις της εκκλησίας συνοπτικά είναι οι εξής:

- Για την εκκλησία είναι ορθό κάποιο μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας να αναζητήσει βοήθεια για να παρατείνει τη ζωή του και να εφαρμόσει ό,τι η ιατρική υπαγορεύει. Ωστόσο και ο ίδιος και οι επιστήμονες πρέπει να ενεργούν με πλήρη επίγνωση ότι η  παράταση της ζωής είναι μια ακόμα ευκαιρία για περαιτέρω πνευματική πρόοδο και για συμμετοχή στην εν Χριστώ Ζωή.

- Πρέπει να γίνεται σεβαστή η επιθυμία του κάθε ανθρώπου και οι επιλογές του. Αποδεχόμαστε αυτόν που επιθυμεί να πάρει μόσχευμα, αλλά και αυτόν που για πνευματικούς λόγους δεν το θέλει να γίνει λήπτης. Επίσης αποδεχόμαστε αυτόν που επιθυμεί να γίνει δωρητής αλλά κατανοούμε και αυτόν που έχει ενδοιασμούς ή φόβους και αναστολές να δωρίσει τα ζωτικά του όργανα.

- Η Εκκλησία θέτει κι άλλα κριτήρια για τη δωρεά οργάνων πέρα από τον προσδιορισμό του θανάτου. Η προσφορά οργάνων δεν πρέπει να συνδέεται με το θάνατο, αλλά με την αυτοθυσία και την αγάπη. Πρέπει να επανεξεταστεί η ηθική των μεταμοσχεύσεων από θεολογική σκοπιά και να μετατεθεί η βαρύτητα που δίνεται στον προσδιορισμό και τα κριτήρια του εγκεφαλικού θανάτου σε άλλους παράγοντες, όπως η αγάπη και η ελευθερία.

- Κάθε πράξη μεταμόσχευσης πρέπει να έχει κίνητρο την αγάπη, η οποία μπορεί να είναι και θυσιαστική. Ωστόσο δεν πρέπει να παραβλέπεται και το ενδεχόμενο της αλλοτρίωσης αυτής της αγάπης από εξωγενείς παράγοντες, ιδιοτελείς και συναισθηματικούς. Όταν η αγάπη της προσφοράς δεν εξυπηρετεί τη σωτηρία του ανθρώπου, τότε εκλείπουν οι πνευματικοί λόγοι της μεταμόσχευσης. Όπως σημειώνει ο απόστολος Παύλος «και εάν παραδώ το σώμα μου ίνα καυθήσομαι,  αγάπην δεν μη έχω ούδέν ωφελούμαι» (Αν δώσω το σώμα μου για να ικανοποιηθώ, ούτε αγάπη κερδίζω ούτε ωφελούμαι τίποτα).

- Τέλος διευκρινίζεται ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος δεν έχει λάβει επίσημη θέση εν συνόλω για το ζήτημα των μεταμοσχεύσεων. Έτσι η  μέχρι τώρα στάση της δεν είναι  ούτε προτρεπτική, ούτε αποτρεπτική αλλά επιτρεπτική.

Ο καθένας μας έχει μάλλον διαμορφώσει άποψη για τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις. Θα μου επιτρέψετε τελειώνοντας να καταθέσω τη δική μου.

Εδώ και χρόνια ήξερα ότι κάποια στιγμή θα έδινα το νεφρό μου στο γιο μου. Δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι δε θα ταιριάζει, ούτε ότι θα προκύψει κάποιο πρόβλημα και δεν θα γίνω δωρήτρια. Την πίστη μου αυτή  τη βάσιζα στην αγάπη του Χριστού. Ήξερα μέσα μου ότι δεν θα μου στερήσει αυτήν την «ικανοποίηση». Αμέσως μετά έγινα και δωρήτρια οργάνων και ενημέρωσα όλη την οικογένειά μου για αυτήν μου την επιθυμία. Όποιος και αν μου πει, ιερωμένος ή επιστήμονας ότι αυτό που έκανα ήταν λάθος, ή ότι η μετά θάνατον δωρεά οργάνων μου θα μου στερήσει την μετά θάνατον ζωή στον Παράδεισο, δεν θα με πείσει. Ο Παράδεισος είναι εδώ, δίπλα στο παιδί μου που είναι καλά, και παρόλα τα προβλήματα, ξέρω ότι η  αγάπη του Χριστού πάντα θα το προστατεύει.

Je Suis Υποκριτές

Έφτασα στα 45 χρόνων. 

Με ένα αγόρι  27χρονο που υπέστη bulling στο γυμνάσιο, δεν μου μίλησε ποτέ, δεν μίλησε σε κανέναν ποτέ. Το κατάλαβα όμως, γιατί ήξερα το παιδί μου. Προσπάθησα και κατάφερα να το παλέψω μόνη στα κρυφά. Δεν το φώναξα, δεν κατηγόρησα ποτέ τα παιδιά. Πίστευα ότι φταίγαμε εμείς η οικογένεια που το παιδί μας δεν αντιμετώπιζε με σθένος την καζούρα που του έκαναν.

Φάνηκε να το  ξεπερνά  σχετικά ανώδυνα τότε. Μετά από χρόνια κατάλαβα ότι του άφησε πληγή. Φοβάται να αποκτήσει αληθινούς φίλους....... 

Με ένα κορίτσι 20χρονο που έπεσε θύμα bulling από τη δασκάλα του στα 9 του χρόνια. Τότε, κανείς στην Ελλάδα δεν ήξερε αυτή τη λέξη. Όλοι λέγανε, η δασκάλα πρέπει να είναι αυστηρή.  Αν τα παιδιά δεν είναι καλοί μαθητές, οι δάσκαλοι πρέπει να είναι σκληροί. Απαίτησα να πάψει η δασκάλα να είναι τόσο σκληρή στα παιδιά που "δεν έπαιρναν τα γράμματα". Τα κατάφερα τότε και την έδιωξαν από το σχολείο και άλλαξε δασκάλα. 

Το παιδί μου που η δασκάλα  τότε το αποκαλούσε "κούτσουρο", σήμερα σπουδάζει, έχει ελπίδες να βγάλει και έναν πολύ καλό βαθμό στο πτυχίο του και νιώθω περήφανη για αυτό. 

Στο δημοτικό ήμουν μια από τις καλές μαθήτριες. Είχαμε κάνει κλίκα οι καλοί μαθητές. Είχαμε και μια συμμαθήτρια, που πάντα την αποφεύγαμε. Τώρα πια δεν θυμάμαι το λόγο. Θυμάμαι ότι την αποκαλούσαμε κακάσχημη, την απορρίπταμε σε κάθε προσπάθειά της να μας πλησιάσει. Θυμάμαι να κάθεται σε μια γωνιά και να κλαίει. Θυμάμαι να κάθεται σε μια γωνιά και να είναι κόκκινη από τα νεύρα της. Τα αγόρια την κορόιδευαν, τα κορίτσια την αποφεύγαμε. Δεν ξέραμε το bulling. Δεν ξέραμε ότι κάναμε κάτι κακό.  Στην τελευταία τάξη του δημοτικού το πάλεψε αλλιώς. Έγινε η πρώτη μαθήτρια, ποτέ όμως η αγαπημένη μαθήτρια του δασκάλου. 

"Κέρδισε" την εκτίμησή μας, γιατί μας βοηθούσε στα μαθήματα όταν είχαμε πρόβλημα. Ποτέ όμως δεν εντάχθηκε πλήρως στην παρέα. 

Τώρα ξέρω ότι την κακοποιούσαμε όλοι. Δεν το ήξερα τότε. Δεν θέλω να το σκέφτομαι τώρα. Αλλά πέρασαν ήδη 35 χρόνια, και ακόμα νιώθω τύψεις για αυτό το κορίτσι που ποτέ δεν το πλησίασα όσο θα έπρεπε. Νιώθω τύψεις που ποτέ δεν φαντάστηκα πόσο κακό της έκανα με τη συμπεριφορά μου. 

Έπρεπε να το ζήσω με τα παιδιά μου για να καταλάβω τι περνούσε τότε. 

Έπρεπε να σβήσει ένα παιδί σήμερα για να καταλάβω το έγκλημα που γίνεται διαχρονικά στις παιδικές και εφηβικές ψυχές από την κακοποίηση που τους κάνουμε ως κοινωνία. 

Έφτασα 45 χρονών για να καταλάβω ότι ανήκω κι εγώ σε μια κοινωνία που ανέχεται τη διαφορετικότητα, αρκεί να είναι έξω από το δικό μας στενό περιβάλλον. 

Όλοι κλαίμε στα κοινωνικά δίκτυα. Όλοι σήμερα γίναμε ο Βαγγέλης. Όλοι όσοι κάποτε γίναμε θύτες ή υπήρξαμε θύματα και δεν μιλήσαμε γιατί φοβηθήκαμε....

Αύριο θα ξημερώσει μια άλλη μέρα και θα συνεχίσουμε να ζούμε στην ίδια κοινωνία, με τα ίδια προβλήματα, μέχρι το επόμενο παιδί να δολοφονηθεί και να ψάχνουμε για άλλη μια φορά να βρούμε τους ηθικούς αυτουργούς.

Συγχώρεσέ με Βαγγέλη...................