Το κάστρο των Ιωαννίνων χτίστηκε το 528 μ.Χ. όταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Ιουστινιανός. Ήθελε να οχυρώσει την νοτιοδυτική πλευρά της αυτοκρατορίας.
Μέχρι και το 1913 η είσοδος στο κάστρο μπορούσε να γίνει αν κάποιος κατέβαζε μια σκάλα σύνδεσης, καθώς τα τείχη ακουμπούσαν στη λίμνη.
Το Βενετσιάνικο ρολόι του κάστρου το αχρήστευσαν οι Ιταλοί το 1917, και το αναστήλωσαν οι Γιαννιώτες.
Το 1788 ανέλαβε ο Αλή Πασάς ο Τεπενλής και το έκανε το μεγαλύτερο διοικητικό κέντρο της Ελλάδας. Το βρήκε ερειπωμένο από τους Φράγκους Δεσπότες και το ανακατασκεύασε. Επίσης έχτισε και δεύτερα εσωτερικά τείχη για να προστατεύσει τα ανάκτορά του.
Η είσοδος του εσωτερικού κάστρου είναι στενή. Έχει ωράριο λειτουργίας και το βράδυ κλείνει η πύλη του (απόλυτα κατανοητό γιατί δεν είναι δυνατό να φυλάσσεται όλο το εικοσιτετράωρο).
Μπαίνοντας, το πρώτο κτίριο που συναντά ο επισκέπτης είναι τα μαγειρεία. Σήμερα είναι ένα πολύ όμορφο καφέ στο οποίο μπορεί να ξεκουραστεί και να θαυμάσει το περιβάλλον.
Ακριβώς απέναντι είναι το βυζαντινό μουσείο- αίθουσα αργυροχοΐας.
Δίπλα κολλημένη είναι η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων η οποία λειτουργεί τις Κυριακές και τις μεγάλες γιορτές. Εκεί τελούνται γάμοι και βαφτίσεις, και ζητείται άδεια από την υπεύθυνη αρχαιολογική υπηρεσία.
Επίσης υπάρχει μια πολύ ευφυής πινακίδα που ενημερώνει ότι απαγορεύεται η ρίψη ρυζιού και κουφέτων αλλά μόνο λουλούδια. Όπως γράφει: ο γάμος λέμε να είναι ανθόσπαρτος, όχι ρυζόσπαρτος!
Στην επόμενη φωτογραφία απεικονίζονται 2 κτίρια. Ο πύργος του Βοημούνδου (προμαχώνας) και είναι από τα ελάχιστα μεσαιωνικά κτίρια που διασώθηκαν. Πήρε το όνομά του από τον Νορμανδό κατακτητή των Ιωαννίνων Βοημούνδο το 1082 μ.Χ. Επί τουρκοκρατίας εκεί στεγάζονταν οι οικονομικές υπηρεσίες.
Δίπλα ακριβώς το άσπρο κτίριο ήταν οι αποθήκες μπαρουτιού του Αλή Πασά.
Λίγο πιο κάτω υπάρχουν τα ερείπια από το χαρέμι του Αλή Πασά.
Ανηφορίζοντας, ο επισκέπτης συναντά το Φετιχιέ Τζαμί.
Πιστεύεται ότι μέχρι το 1215 εκεί βρισκόταν ο ναός του Αρχάγγελου Μιχαήλ. Το 1430 στα ερείπιά του χτίστηκε αρχικά ένα ξύλινο τζαμί που ονομάστηκε Φετιχιέ Τζαμί και σημαίνει τζαμί της κατάκτησης. Το 1611 έγινε πέτρινο και το 1795 ο Αλή Πασάς του δίνει τη μορφή που βλέπουμε σήμερα.
Δίπλα ακριβώς βρίσκεται ο οικογενειακός τάφος του Αλή Πασά. Εκεί είναι θαμμένο το ακέφαλο σώμα του Αλή Πασά και η γυναίκα του Εμινέ που πέθανε το 1809. Το κεφάλι του είναι θαμμένο στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τα τέσσερα παιδιά του που εκτελέστηκαν μετά από διαταγή του Σουλτάνου. Το σιδερένιο κιγκλίδωμα το έκλεψαν κατά τη διάρκεια της κατοχής.
Πιο χαμηλά ο επισκέπτης συναντά τη μικρή πυριτιδαποθήκη.
Σε όλη την περιπλάνησή μου συνάντησα πολλές τέτοιες κολώνες αλλά δεν έμαθα ποτέ από ποια εποχή είναι και το λόγο της κατασκευής τους.
Το κτίριο που δεσπόζει στο χώρο είναι το Βυζαντινό Μουσείο. Κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1960 σαν Βασιλικό Περίπτερο και εγκαινιάστηκε το 1995. Στη θέση του ήταν το σαράι του Αλή Πασά που το έκτισε το 1789 και το είχε διοικητικό κέντρο. Καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά το 1870.
Πίσω από το μουσείο είναι παραταγμένα τα κανόνια που χρησιμοποιούσε ο Πασάς για την προστασία των τειχών.
Η θέα από εκείνο το σημείο είναι ονειρική. Καμιά φωτογραφία δεν μπορεί να αποτυπώσει το δέος που αισθάνεται ο επισκέπτης και το μεγαλείο του χώρου.
Οι παραπάνω φωτογραφίες είναι από το Ιτς Καλέ, δηλαδή τα εσωτερικά τείχη του κάστρου. Στο εξωτερικό μέρος και μέσα από τα τείχη υπάρχουν δρόμοι με καλοσυντηρημένα σπίτια, καταστήματα και ταβερνούλες.
Μέσα στο κάστρο αναπτύχθηκαν τα ελληνικά γράμματα, δίδαξαν οι μεγάλοι δάσκαλοι του Γένους, έζησε ο Αλή Πασάς το μεγάλο του έρωτα με κυρά-Βασιλική και αργότερα με την ερωμένη του γιου του την κυρά-Φροσύνη.
Η έκταση του κάστρου είναι περίπου 200 στρέμματα. Δρόμοι και δρομάκια με ονομασίες, τα αυτοκίνητα κυκλοφορούν και είναι σαν να συναντάς άλλους ρυθμούς ζωής, ίσως γιατί το επισκέφτηκα μόνο Κυριακές.
Κατηφορίζοντας να φύγω, είδα απέναντι να εξέχει ένας μιναρές. Ρώτησα και μου είπαν ότι εκεί είναι άλλος αρχαιολογικός χώρος που ονομάζεται Δημοτικό Μουσείο. Θα αναφερθώ σε αυτό την επόμενη φορά.
