Κατά τη διάρκεια της σχολικής μας ζωής διδασκόμαστε πολλά. Σκόρπιες πληροφορίες, συχνά ασύνδετες που όταν πια φεύγουμε από τη σχολική τάξη ξεχνάμε τις περισσότερες. Υπάρχουν όμως πληροφορίες από την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας που ακούγοντάς τες νιώθεις ότι ακούς ένα παραμύθι. Διαβάζοντάς τες βλέπεις το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής.
Με αφορμή τις τελευταίες επιστρατεύσεις για τις οποίες έγινε τόσος ντόρος βρίσκω την ευκαιρία να αναφερθώ στην επιστράτευση του 1943. Δεν τη διδαχτήκαμε ποτέ, ούτε αναφέρεται συχνά (λόγω προκατάληψης ίσως; Δεν ξέρω). Τη βρίσκει κάποιος τυχαία αν διαβάσει αφιερώματα που γίνονται κατά καιρούς για την κατοχή.
Τον Απρίλιο του 1941 έγινε η γερμανική εισβολή στην Ελλάδα. Καθώς οι Γερμανοί είχαν ανοίξει πολλά μέτωπα πολέμου, είχαν έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στα εργοστάσια στη Γερμανία. Η γερμανική κυβέρνηση προσπάθησε να πείσει εργάτες από τις κατεχόμενες χώρες ότι στη Γερμανία αξίζει τον κόπο να πάνε να δουλέψουν. Στα τέλη του 1941 ακούγεται σε κατοχικό ραδιοφωνικό σταθμό ανώνυμος έλληνας να λέει ότι στη Γερμανία τρώει ψωμί, μαργαρίνη, αυγά, μαρμελάδα, μακαρόνια. Δεν του λείπει τίποτα. Επίσης στις κατοχικές εφημερίδες στην Ελλάδα έγραφαν άρθρα στα οποία εξυμνούσαν την ασφάλιση που παρείχαν οι γερμανικές επιχειρήσεις όχι μόνο στους εργάτες τους αλλά και στις οικογένειές τους. Στη Θεσσαλονίκη ειδικά συγκροτήθηκε υπηρεσία που ονομάστηκε "Επιτροπή Στρατολόγησης Ελλήνων Εργατών για Εργασία στην Αλλοδαπή". Γυρίζοντας όμως εργάτες πίσω για τα Χριστούγεννα, διέδιδαν φοβερές ιστορίες για ξυλοδαρμούς, απαίσιες συνθήκες ζωής, μέχρι και περιπτώσεις εκτελέσεων από τους γερμανούς επιστάτες.
Όταν πια η γερμανική κυβέρνηση κατάλαβε ότι η προπαγάνδα της δεν έπιασε, το εθελοντικό πρόγραμμα εργασίας όπως το έλεγαν, αποφάσισε να προχωρήσει σε πολιτική επιστράτευση.
Στις 23 Φεβρουαρίου 1943 ο στρατιωτικός διοικητής της Ελλάδας στρατηγός Σπάιντελ δημοσιεύει στην εφημερίδα "Κατοχικά Νέα" τη διαταγή πολιτικής επιστράτευσης. Το ίδιο βράδυ ο κατοχικός πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος (πρωτοπόρος στη γυναικολογία-μαιευτική στην Ελλάδα!), και ο υπουργός εργασίας Νικόλαος Καλύβας (πρώην συνδικαλιστής και σοσιαλιστής!) δημοσιεύουν εσπευσμένα στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης διάταγμα περί υποχρεωτικής εργασίας του αστικού πληθυσμού.
Εξαιρούνται οι έλληνες εβραίοι οι οποίοι σταδιακά στέλνονται στην Πολωνία για να "εργαστούν".
Την αμέσως επόμενη μέρα χιλιάδες άνθρωποι σε όλες τις μεγάλες πόλεις κατεβαίνουν στους δρόμους φωνάζοντας συνθήματα όπως: "Κάτω η επιστράτευση", "Επιστράτευση ίσον θάνατος", "Θάνατος στο Λογοθετόπουλο", "Θάνατος στον Πάγκαλο". Πρωτοστάτες οι ΕΑΜίτες που φώναζαν τον κόσμο να γίνουν όλοι αντάρτες.
27 Φεβρουαρίου πεθαίνει ο Κωστής Παλαμάς και η κηδεία του μετατρέπεται σε αντικατοχική διαδήλωση.
Στις 5 Μαρτίου γίνεται η μαζικότερη διαδήλωση ενάντια στην επιστράτευση. Δημόσιοι υπάλληλοι, εργάτες, φοιτητές, μαθητές, με επικεφαλής ανάπηρους στρατιώτες συγκρούονται με την αστυνομία, η οποία σκοτώνει 5 άτομα και τραυματίζει άλλα 50. Διαδηλωτές εισβάλουν στο Δημαρχείο με σκοπό να κάψουν τους εκλογικούς καταλόγους για να μη χρησιμοποιηθούν για την επιστράτευση. Την επόμενη μέρα ο δοσίλογος πρωθυπουργός ανακοινώνει ότι δεν θα γίνει πολιτική επιστράτευση και στις 10 Μαρτίου ακυρώνεται η διαταγή από τους γερμανούς. Ακόμα και τα πιο αυταρχικά καθεστώτα χρειάζονται κάποιο βαθμό κοινωνικής συναίνεσης για να λειτουργήσουν.
Οι Γερμανοί θεωρούν ανεπαρκή τον Λογοθετόπουλο και τον αντικαθιστούν με τον Ιωάννη Ράλλη στις 7 Απριλίου του 1943.
Στο διάγγελμά του Ο Ράλλης δηλώνει ότι πρέπει όλοι να κατανοήσουν ότι ο Άξονας (η Γερμανία και οι σύμμαχοί της) διεξάγει σκληρό αγώνα κατά του κομουνιστικού κινδύνου που απειλεί τον πολιτισμό, και ο ελληνικός λαός δεν πρέπει να παρεμβάλλει εμπόδια στο βαρύτατο αυτό έργο. Ξεκαθαρίζει ότι θα αντιμετωπίσει με στοργική μέριμνα τις ανάγκες του ελληνικού λαού αλλά θα πατάξει με αυστηρότητα την οποιαδήποτε διασάλευση της τάξης. Το έργο αυτό ανέλαβαν τα εγκληματικά Τάγματα Ασφαλείας!
Οργανώνεται στη Θεσσαλονίκη ογκώδης διαδήλωση κατά της επιστράτευσης στις 16 Απριλίου. Συλλαμβάνονται 154 (σύμφωνα με άλλες πηγές 186 φοιτητές), και μεταφέρονται στο στρατόπεδο Παύλος Μελάς. Οι περισσότεροι αφέθηκαν 15 μέρες μετά, ενώ αρκετοί δεν αφέθηκαν ποτέ ελεύθεροι και είχαν τραγικό τέλος.
Όλα αυτά τα ψήγματα ιστορίας που αναπτερώνουν το ηθικό καθώς τα διαβάζω αναφέρονται μόνο την ημέρα της επετείου. Θα διαβάσετε πολλά στο ίντερνετ στις 5 Μαρτίου. Θα έπρεπε να διαβάζονται όμως κάθε μέρα. Είναι οδηγοί στη δράση που απαιτείται να ακολουθήσουμε σήμερα. Είναι οδηγοί που θα μας δείξουν το δρόμο του ξεσηκωμού. Το μόνο που λείπει είναι η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι. Τότε το ποτάμι δεν θα γυρίσει πίσω, ακριβώς όπως έγινε και το 1943.
(πολλά στοιχεία είναι από το άρθρο του Γιάννη Γκλαρνέτατζη)
0 σχολίασαν:
Δημοσίευση σχολίου