Εδώ και δύο χρόνια γίνεται ένας εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στους κατοίκους της Βόρειας Χαλκιδικής για την λειτουργία ή όχι των μεταλλείων της περιοχής. Επισκεπτόμενη με την παρέα μου την Μεγάλη Παναγία το καλοκαίρι του 2012 να δούμε φίλο που έχει καφενείο εκεί, μας έδωσε το στίγμα του εμφύλιου που υπάρχει στο χωριό. Στο ένα καφενείο οι υποστηριχτές του μεταλλείου, στο διπλανό οι υποστηριχτές του κλεισίματος του μεταλλείου. Αδέλφια δεν μιλάνε μεταξύ τους, πατεράδες και γιοι με διαμετρικά αντίθετες απόψεις κάθονται πλάτη με πλάτη για να μην βλέπει ο ένας τον άλλο. Από τότε ο φίλος μας είπε ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν. Εμείς που ήμαστε ξένοι ως προς την όλη υπόθεση κάναμε και πλάκα λέγοντας ότι αυτά τα κάνουν μόνο στην Κρήτη.
Κανένας από την παρέα δεν φανταζόταν αυτά που ακολούθησαν τον τελευταίο καιρό. Άγνωστοι (;) έκαψαν μηχανήματα στο εργοτάξιο, ο Δένδιας έστειλε διμοιρίες των ΜΑΤ οι οποίες έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή σχεδόν μόνιμα, πριν 2 μέρες παρακολουθήσαμε τρομερές σκηνές μεταξύ αστυνομίας και κατοίκων που εναντιώνονται στην επένδυση. Δακρυγόνα στο προαύλιο του σχολείου, κλιμακούμενη βία η οποία δεν είναι μονομερής, παιδιά να σύρονται στην αντιτρομοκρατική υπηρεσία για κατάθεση, μικρά παιδιά και γέροντες να τρώνε ξύλο από τα ΜΑΤ.
Η ιστορία των μεταλλείων όμως είναι συναρπαστική.
Τα μεταλλεία ήταν ο κύριος χρηματοδότης των εκστρατειών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Στην περιοχή σώζονται πάνω από 300 πηγάδια και 200.000 κυβικά μέτρα μεταλλουργικών απορριμμάτων, οι λεγόμενες σκουριές.
Το 1705 με σουλτανικό φιρμάνι παραχωρήθηκε στους κατοίκους το δικαίωμα εκμετάλλευσης των μεταλλείων αργύρου, με τον όρο ότι θα εξασφαλίζουν το χρυσό και το ασήμι που χρειαζόταν ο σουλτάνος. Παράλληλα λειτούργησε και κρατικό νομισματοκοπείο.
Η επωνυμία "Μεταλλεία Κασάνδρας" χρησιμοποιήθηκε το 1893, όταν τα δικαιώματα εξόρυξης παραχωρήθηκαν σε Γαλλο-οθωμανική εταιρία με έδρα το Παρίσι.
Το 1900 έχουμε το πέρασμα από την αυτοδιοίκηση, στην εξαρτημένη εργασία κάτω από την εξουσία εταιρικής διοίκησης.
Το 1920 η εταιρία περνά στην Ανώνυμη Ελληνική Εταιρία Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων. Η συγκεκριμένη εταιρία είχε διαβλέψει έγκαιρα την αναγκαιότητα χρήσης λιπασμάτων στην γεωργία και αγόρασε τα μεταλλεία για την εξασφάλιση θείου, απαραίτητο συστατικό για την παρασκευή τους. Η Γαλλο-οθωμανική εταιρία κληροδότησε και την γύρω περιοχή στην ΑΕΕΧΠ και η τελευταία έφτιαξε εγκαταστάσεις στέγασης για τους εργάτες και χώρους εξυπηρέτησης.
Το Στρατώνι μετατράπηκε σε οικισμό αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πρόσφυγες από το μεταλλευτικό χωριό Μπάλια-Μαντέμ εγκαταστάθηκαν σε παραπήγματα στην περιοχή και έπιασαν δουλειά.
Το 1932 έγινε ο μεγάλος σεισμός στην περιοχή, κατά τον οποίο χάθηκε ολόκληρο χωριό, και καταστράφηκαν σχεδόν όλοι οι οικισμοί. Με την καθοδήγηση του Υπουργείου Ανοικοδομήσεως φτιάχτηκαν καινούριοι οικισμοί. Στην περιοχή σώζονται μερικά σπίτια από τότε.
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο οι μετοχές της ΑΕΕΧΠ περνούν στα χέρια του Μποδοσάκη-Αθανασιάδη, φτιάχνονται νέα σκάλα φόρτωσης, εργοστάσιο εμπλουτισμού, και εργατικές κατοικίες από τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας.
Σήμερα η εταιρία που διαχειρίζεται τα μεταλλεία ονομάζεται "Ελληνικός Χρυσός", ιδιοκτησίας μιας καναδικής εταιρίας, της Eldorado Gold, και της ελληνικής εταιρίας Άκτωρας του Μπόμπολα.
(Τα στοιχεία για την ιστορία του μεταλλείου είναι από την επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Αριστοτέλη).
Τις τελευταίες μέρες βγαίνουν συνεχώς οι κάτοικοι που αντιτίθενται στα μεταλλεία στα μαζικά μέσα ενημέρωσης και μιλάνε για παρατυπίες στις υπουργικές αποφάσεις, και για το συμβούλιο επικρατείας. Δεν βγαίνουν όμως εργαζόμενοι να πουν τη δική τους άποψη, ή τουλάχιστον δεν ακούγεται έντονα η δική τους άποψη. Ωστόσο σήμερα στις εφημερίδες που αγόρασα βρήκα μέσα ένα φυλλάδιο που υποστηρίζει τον αγώνα υπέρ των μεταλλείων.
Θα μπορούσα να κατανοήσω απόλυτα τον αγώνα των εργαζομένων για εργασία. Ωστόσο ψάχνοντας τις υπουργικές αποφάσεις σχετικά με τη συγκεκριμένη επένδυση, έπεσα από τα σύννεφα.
Στο νόμο 3220/2004 και στο ΦΕΚ 15Α/28.01.2004 αναφέρεται ρητά ότι η αγοράστρια εταιρία δεν έχει υποχρέωση και ευθύνη για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος εν γένει ή απορρέουσα από τον Μεταλλευτικό Κώδικα, τον Κ.Μ.Λ.Ε., την ΚΥΑ περιβαλλοντολογικών όρων, τις εγκρίσεις τεχνικών μελετών και τις λοιπές εν γένει διοικητικές πράξεις. (σχέδιο Πάχτα).
Την έγκριση για την περιβαλλοντολογική μελέτη που βασίζεται σε πειραματικό μοντέλο, την υπέγραψε με τη ΚΥΑ 201745/2011 ένας έτερος γνωστός και μη εξαιρετέος, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου.
Επίσης με τη σύμβαση παραχώρησης, η αγοράστρια εταιρία απαλλάσσεται από οποιοδήποτε φόρο μεταβίβασης, ή άλλο φόρο, ή από οποιεσδήποτε οικονομικές υποχρεώσεις από τη λειτουργία των μεταλλείων.
Τέλος το ελληνικό δημόσιο παραχώρησε στην εταιρία 300.000 στρέμματα δάσους στο ποσό των 11.000.000 ευρώ (11 εκατομμύρια ευρώ). Ο τρόπος εξόρυξης θα είναι επιφανειακός.
Θα κάνω μία σύγκριση με βάση προηγούμενο άρθρο που έγραψα για την Γκάνα.
Η Αφρική γενικότερα είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη περιοχή του κόσμου. Από το 2005 οι επενδύσεις εκεί έχουν αυξηθεί πάνω από 50%. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι ευχαριστημένο γιατί το ΑΕΠ μεσοσταθμικά στις υποσαχάριες χώρες θα αυξηθεί κατά 6%. Υπάρχει μόνιμη δυναμική ανάπτυξης σε μερικούς τομείς που αφορούν τους φυσικούς πόρους και οι οποίοι έχουν ιδιωτικοποιηθεί.
Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν ότι υπάρχει και εισροή χρημάτων στα κρατικά ταμεία. Οι νεοφιλελεύθερες τακτικές και η δημοσιονομική προσαρμογή που εξοικονομεί χρήματα δεν μεταφράζεται σε πόρους για να λυθούν τα προβλήματα που είναι η φτώχεια και η ελλειπής υγειονομική περίθαλψη. Η πλειονότητα του πληθυσμού ζει με 2 δολάρια ημερησίως, και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης. Επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό δεν γίνονται (παιδεία και κατάρτιση τεχνιτών), δεν υπάρχουν υποδομές και λιμνάζει ο ιδιωτικός τομέας. Όλα αυτά γίνονται γιατί ναι μεν υπάρχουν μεγάλες επενδύσεις στους φυσικούς πόρους, αλλά όλα τα υπόλοιπα απαραίτητα προϊόντα καθημερινής χρήσης είναι εισαγωγής.
Και για να γυρίσουμε στα μεταλλεία της Χαλκιδικής. Ας τα βάλουμε σε μια ζυγαριά.
Με τη συγκεκριμένη επένδυση θα έχουμε αύξηση του ΑΕΠ και μείωση των ανέργων της περιοχής. Από την άλλη θα έχουμε αφανισμό της αγροτικής, κτηνοτροφικής και μελισσοκομικής παραγωγής, του τουρισμού, μόλυνση των νερών της περιοχής και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος.
Θα περιμένουμε να δείξει ο χρόνος αν αυτή είναι μια συμφέρουσα επένδυση ή η καταστροφή μιας περιοχής;
0 σχολίασαν:
Δημοσίευση σχολίου